بروز و شیوع آکنه اتفاقی نیست که منحصر به فرد یا شرایط خاصی باشد، عموم مردم احتمالا حداقل در دوره به خصوصی از زندگی خود شاهد بروز این حالت در پوستشان خواهند بود. بروز آکنه پوستی با جوش زدن همراه است و ممکن است تورم، التهاب، قرمزی، درد و سوزش هم به همراه داشته باشد. شیوع آکنه ممکن است زیبایی کلی فرد را تحت تاثیر قرار دهد از این رو افراد به دنبال راه های مختلفی برای کاهش علائم و درمان آن هستند.
آکنه چیست و علائم آکنه کدامند؟
آکنه امکان بروز و شیوع در تمامی نقاط بدن را دارد. صورت اولین عضو هدف آن است، به طوریکه همه ی افرادی که پوست آکنهای دارند این شرایط را روی پوست صورتشان تجربه میکنند.
نیمی از موارد شاهد بروز آکنه در ناحیه پشت بدن هستند.حدودا 15% افراد ممکن است علائم آکنه را در نواحی سینه داشته باشند.بروز جوش و آکنه روی سطح صورت ممکن است عوارض طولانی مدتی به همراه داشته باشد.
بعضی از انواع جوشهای آکنهای بزرگ و چرکی هستند و ممکن است بعد از برطرف شدن آنها جای این جوشها روی پوست باقی بمانند. گاها انجام پاکسازی صورت و تکرار جلسات فیشال صورت علاوه بر مزایای سلامت و جوانسازی صورت میتواند موجب از بین رفتن یا کمرنگ شدن جای این جوشها شود.
انواع جوشهای آکنهای
6 مدل جوش مختلف در اثر شرایط آکنهای پوست بوجود میآیند:
- جوشهای سر سیاه: نقاط برآمده سیاه و زردی که روی پوست بوجود میآیند. رنگ سیاه آنها دلیل آن نیست که با آلودگی پر شده باشند، بلکه توسط فولیکولهای مو که رنگ تولید میکنند تیره میشود. گاها چربیها و سلولهای مرده پوستی انباشته شده در منافذ پوست در معرض اکسیژن به رنگ تیره در میآیند.
- جوش سر سفید: ظاهری شبیه به جوشهای سرسیاه دارند اما پهنتر هستند و به راحتی و با فشار دادن تخلیه نمیشوند.
- پاپولها: جوشهای ریز و قرمزی هستند دردناک و همراه با سوزش.
- پاستولها: مشابه پاپولها هستند با این تفاوت که مرکز آنها سفید و چرکی است.
- نودول: غدههای بزرگ و دردناک زیر پوست
- کیست: شایعترین جوشهایی هستند که طی آکنه بروز میکنند، جوشهای بزرگ و چرکی هستند. کیستها جوشهایی هستند که موجب ایجاد اسکار و جای جوش ماندگار روی سطح پوست حتی بعد از از بین رفتن میشوند.
درمان خانگی آکنه
- شستشو و پاکسازی صورت را بیشتر از 2 بار در روز انجام ندهید. شستشوی بیش از اندازه میتواند موجب حساس شدن پوست و شیوع بیشتر علائم شود.
- برای پاکسازی صورت از شویندههای ملایم استفاده کنید. پاکسازی صورت و شستشوی آن بهتر است با آب ولرم انجام شود. استفاده از آب خیلی گرم یا خیلی سرد برای شستشوی پوست ممکن است آکنه را تشدید کند.
- سعی کنید با فشار به پوست جوشهای سرسیاه را تخلیه نکنید. این کار ممکن است موجب بدتر شدن شرایط پوستی و ایجاد لک و اسکار روی پوست شود.
- از استفاده بیش از حد از مواد آرایشی و بهداشتی بپرهیزید. موادی که موجب بسته شدن منافذ پوستی شوند به شدت مضر هستند.
- از مواد آرایشی بهداشتی خیلی چرب و بر پایه چربی (کومدوژنیک) استفاده نکنید. سعی کنید مواد آرایشی و بهداشتی مصرفیتان بر پایه آب باشند تا مانع بسته شدن منافذ پوستتان شوید.
- پاکسازی صورت و شستن کامل مواد آرایشی از روی آن قبل از خواب از نکات بسیار تاثیرگذار است. این امر موجب جوانسازی صورت شما نیز میشود.
- اگر پوستتان در عین حال خشک است برای رطوبت رسان به آن از نرمکننده پوست بدون بو و بر پایه آب استفاده کنید.
- برنامه ورزشی روتین و مرتب ممکن است موجب از بین رفتن آکنه پوست شما نشود، اما روحیه شما را بهتر میکند و اعتماد بنفستان را ارتقاع میبخشد. پاکسازی صورت و دوش گرفتن بعد از ورزش فراموش نشود. ماندن عرق روی پوست موجب حساس شدن پوست و بدتر شدن آکنهها میشود.
- شستن مرتب موها فراموش نشود. از تماس طولانی مدت موها با پوست صورتتان جلوگیری کنید.
هرچند درمان آکنه تقریبا غیرممکن است اما کنترل شرایط با روشهای درمانی مختلفی امکان پذیر است.
اگر شرایط بروز آکنه پوست شما متوسط است میتوانید از مشاوران پوستی داروخانهها راهنمایی بگیرید.
کرمها، لوسینها و ژلهای بسیار متنوعی در داروخانه جهت درمان لک پوستی و جوش موجود هستند. این محصولات با یکدست کردن سطح پوست موجب جوانسازی صورت میشوند.
محصولاتی که حاوی مقادیر اندکی از بنزوئیل پراکسید هستند برای درمان جوش و لک تاثیرگذارند. حین استفاده از آنها مراقب باشید، ممکن است موجب ایجاد لک سفید روی لباس شوند.
اگر خیلی جوش میزنید و شرایط آکنه پوستی شما حاد شده بهتر است به پزشک مراجعه کنید. ممکن است درمان با آنتی بیوتیک یا درمانهای موضعی قوی تری برای شما توسط پزشک تجویز شود.
چرا جوش میزنم؟
بروز جوش و آکنه ارتباط مستقیمی با تغییرات هورمونی در بدن دارند. این تغییرات هورمونی ممکن است در دوران بلوغ یا هر سنی در بدن اتفاق بیافتد.
بعضی هورمون های به خصوص موجب تحریک غدد چربی اطراف فولیکول مو میشوند. این امر سبب تولید مقادیر بیش از اندازه چربی توسط پوست میشود. چربی بیش از حد پوست موجب تغییر فعالیت باکتری به نام پی.آکنس میشود. این باکتری به طور معمول فعالیت آزاردهنده و خطرناکی ندارد اما در مجاورت چربی زیاد فعالیتش شدید شده و موجب بروز جوشهای چرکی و عفونت میشود.
علاوه بر این، هورمونها موجب ضخیم شدن لایههای فولیکول شده که بسته شدن منافذ پوست را به دنبال دارد. پاکسازی صورت به صورت سطحی نمیتواند این نوع بستگی در منافذ را از بین ببرد. مراجعه به متخصص و انجام فیشال صورت تخصصی ممکن است موجب بهبود شرایط شود. اما متخصصان هم فیشال صورت را در حالتیکه پوست شما جوش فعال داشته باشد پیشنهاد نمیکنند. در مواقعی که پوست شیوع آکنه را تجربه میکند یا جوش فعال داشته باشید انجام عملیاتی که شامل تحریک فیزیکی آن شود مانند انجام فیشال صورت ممکن است موجب بدتر شدن شرایط و شیوع بیشتر جوشها شود.
به غیر از تاثیر تغییرات هورمونی بر شیوع آکنه، اگر والدین شما آکنه پوستی داشته یا دارند احتمالا برای شما هم اتفاق میافتد، یعنی بروز آن تا حدی به سابقه خانوادگی نیز مرتبط است.
فشار فیزیکی به پوست هم ممکن است موجب شیوع جوش شود. مثلا تماس زیاد و طولانی مدت صورت با گوشی تلفن یا موبایل، پوشیدن کلاههای ایمنی، یقه ی تنگ لباس و استفاده طولانی از کوله پشتی.
خوردن غذاهای چرب و شکلات تاثیر ثابت شدهای بر شیوع جوشها ندارند اما در بعضی آزمایشهای انجام شده دیده شده خوردن مواد غذایی پر کربوهیدرات، خامه و مواد پروتئینی ممکن است موجب بدتر شدن شرایط طی شیوع آکنه باشند.
استفاده از داروهای خاص ممکن است موجب بروز جوش شوند. داروهایی مانند لیتیوم، تستسترون و …
شواهد تایید شدهای از تاثیرگذار بودن فعالیت جنسی بر بروز جوش وجود ندارد.
افراد مستعد آکنه
آکنه بین نوجوانها و جوانها بسیار شایع است. حدود 95% افراد بین سنین 11 تا 30 سالگی به گونهای با آکنه درگیرند.در دختران آکنه بین سنین 14 تا 17 سالگی بیشترین میزان شیوع را دارد و برای پسرها این سن بین 16 تا 19 سالگی است.
اکثر افراد سالها شاهد شیوع دورهای آکنه هستند و به مرور با افزایش سن این علائم بهبود پیدا میکنند. عموم افراد در اواخر 20 سالگی کم کم شاهد بهبود آکنه پوستی هستند. البته مواردی هم دیده شده که در سنین بزرگسالی هم شاهد بروز آکنه باشند. حدود 3% افراد بالای 35 سال علائم آکنه دارند.
در افراد بالای 30 سال عموما خود جوش و درمان آن مسئله اصلی نیست اما ممکن است جای جوشها و اسکارهای پوستی از سنین شیوع روی پوست باقی مانده باشند. انجام فیشال صورت میتواند به کم شدن این اسکارها تا حدودی کمک کند. بعضی درمانهای دیگر که عموما برای جوانسازی صورت پیشنهاد میشوند مانند تزریق ژل و فیلرها هم به طور عمومی موجب پر شدن اسکارها و از بین رفتن آنها میشوند.
فیشال صورت تخصصی آکنه
عموما انجام فیشال صورت برای پاکسازی صورت و شادابی پوست انجام میشود. افرادی که به دنبال جوانسازی صورت هستند هم انجام فیشال صورت را در روتین پوستی خود دارند. فیشال صورت با لایه برداری مرتب، موجب از بین رفتن بافت کدر پوست میشود و این امر موجب تحریک تولید کلاژن و همچنین فعالیت بیشتر پوست برای تولید لایه جدید پوست میشود. در کنار مزایایی که انجام فیشال صورت برای جوانسازی صورت دارد نوع تخصصی آن برای پوست آکنهای انجام میشود. مواد و مراحل انجام آن به شرح زیر است:
- استفاده از پاک کننده ملایم پوست مثل پاک کنندههای حاوی جلبک دریایی
- استفاده از تونر پوستی حاوی جلبک دریایی
- ماساژ پوست با روغن زیتون
- استفاده از لایه بردار و ماساژ پوست به مدت 1 الی 2 دقیقه با آن
- بخور پوست به مدت 10 دقیقه وقتی لایه بردار همچنان روی پوست باشد
- با استفاده از پنبه یا ابزار به آرامی جوشهای سرسیاه و سرسفید تخلیه میشوند.
- استفاده از اسپری آلوئهورا یا اسپریهای آب رسان دیگر روی پوست و پوشاندن پوست با حوله گرم
- لایه برداری مجدد پوست با اسکراب
- استفاده از کرمهای ضد لک
- آب رسانی به پوست
مراحل ذکر شده با محصولات تخصصی و مورد تایید متخصص شما انجام میشوند، مواد ذکر شده به عنوان مثال از مواد موثر و مفید نام برده شدند.
اگر جلسه درمانی شما هدف جوانسازی صورت را دنبال کند از کرمهای ضدپیری و ضد چروک روی پوست استفاده میشود. به طور کلی انجام این جلسات موجب یکدست شدن سطح پوست و جوانسازی صورت میشوند.
